Türkiye'de Tasarlanan Sığınak Projesinin Anlamını Onur Dikmeci'ye Sorduk

Uzun yıllardır Güvenlik Bilimleri üzerine çalışmalar yürüten Onur Dikmeci konunun ana hatlarını anlattı. Dikmeci: Devletin Amacı Güvenlik Odaklı Toplumu Oluşturabilmektir Türkiye’de inşa edilmeleri gündeme gelen yeraltı sığınakları yeni bir güvenlik konseptinin habercisidir. Bir Güvenlik Odaklı Toplum oluşturabilme tahayyülüyle bire bir ilişkilidir. Güvenlik toplumunda eleştirildiği gibi temel haklar askıya alınamaz burada amaç sürekli savaş psikolojisini diri tutmaktır. Aslında bu durum özellikle İkinci Dünya Savaşı yaşanırken Türkiye’de uygulandı. Karartma gibi uygulamalarla özellikle sınır bölgelerindeki vatandaşlar konvansiyonel işgal tehdidine karşı diri tutuldu. Kars ve çevresindeki illerde Sovyetler işgal edecek psikolojisiyle halk dolaylı yoldan savaşa hazırlanmıştı. Sonuçta Türkiye savaşa girmedi ancak olağanüstü koşullara göre hazırlık yapmış oldu. Doksanlı yıllarda da Türkiye yüksek bir terör tehdidiyle karşılaştı. Medya, haber programları ve gazeteler ile Türkiye’nin yoğunluğu düşük bir savaş yaşadığı topluma benimsetildi. Her yaştan insan devlet ve güvenlik güçleriyle bütünleşti ve en önemli eşik aşılmış olundu. Bunlar o dönemlerde yapılması gerekenlerdi. Güncel olarak ise asimetrik savaşlar dönemindeyiz ve her gün savaş yaşamaktayız. Üstelik 2030’lu yıllarda konvansiyonel savaş yaşanma ihtimalide artmaktadır. Bu denli kaotik bir ortamda Türkiye’nin sivil halk düzeyinde de hazırlık yapması gerekmektedir. 81 ile sığınak projesi açıklandığında bazı eleştirilerin hedefinde oldu. Bu kadar büyük bir nüfusun bu sığınaklara sığamayacağı gibi görüşler asıl konu sulandırılarak sunuldu. Tabi bunların hepsi algı yönetimidir. İsviçre, Finlandiya, İsrail ve bazı Avrupa ülkelerinde sığınaklar var. Bu sığınaklarada o ülkelerdeki nüfusun tamamının sığdırılması mümkün değildir. Sığınaklar tehlike koşullarında korumaya muhtaç öncelikli kişiler için yapılır. Bu öncelik dezavantaj özelliklerine göre belirlenir. Yaşlı, bakıma muhtaç ve çocukların korunması sığınakların görevi olacaktır. Basınç ve ısıya dayanıklı sığınaklarda temiz su ve kuru gıda stoğuda bulunur. Nükleer felaket, savaş ya da kamu otoritesinin zarar görmesi durumunda sığınaklara sevkler kontrollü gerçekleştirilir. Ancak belirttiğim gibi burada asli amaç bir güvenlik odaklı toplum oluşturabilmektir. Bu sebeple sığınak projesiyle açıklanan Çelik Kubbe projesi birbirine paralel gelişmeler. Çelik Kubbe de radar algoritma sistemiyle kuşları bile İHA’lardan ayıran bütüncül bir hava savunma sistemi. Yani Türkiye yeni bir güvenlik sistemi daha oluşturmuş oldu. Sürekli güvenlik hibrit ve konvansiyonel savaşa hazırlık demektir. Bu ortamda kültürel ve ekonomik gibi konular ikincil plandadır. Çünkü devlet güvenlik ve güvenlikleştirme kavramlarıyla işler. Bu dönüşüm savunulması gereken bir durumdur. Bizim şu anda daha çok ve yeni güvenlik konseptine ihtiyacımız var. Yeni Güvenlik Stratejileride Açıklanmalı Yeni sığınaklar, yeni savunma silahları özellikle algısal bütünleşmeye de katkı sağlıyor. Yani halk-kamuoyu ile devlet güvenlik prensipleri birleşiyor. Bu çok önemli bir milli güvenlik prensibidir. Bu prensibe sivil kurumların da katılmaları icab eder. Özellikle eğitim kurumları, okullar, üniversiteler başı çekmelidir. MSB ile eğitim kurumları aralarında protokoller yapılabilir. Öğrenciler ve eğitimcilere belirli gün veya haftalarda harp düzeniyle ilgili seminer veya eğitimler verilebilir. Güvenlik odaklı toplumsal model, bütünleşen, sivil ve askeri mühendisliklere personel kaynağını zenginleştiren bir yapıyı var eder. Bu yapıdaki Türkiye ise her tehdide hazırlanır ve küresel güvenlik modeli olma imajını güçlendirir. Onur Dikmeci Kimdir? Güvenlik ve İstihbarat Bilimleri üzerine pek çok kitap, analiz, seminer çalışması yürütmüştür. Çeşitli kurumlarda güvenlik ve istihbarat, Türk güvenlik sistemi, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde güvenlik dönüşümü gibi konularda eğitim vermeye devam etmektedir.